Heather Morris is een Australische schrijfster. Haar belangstelling voor Auschwitz werd gewekt door een ontmoeting met Lale Sokolov. Over hem schreef ze haar eerste roman De tatoeëerder van Auschwitz. Dit boek werd in één klap een wereldwijde bestseller. Daarna volgden Het meisje dat twee kampen overleefde, De drie zussen van Auschwitz en het non-fictie boek Ik hoor wat je zegt. In De vrouwen van het kamp geeft Heather Morris stem aan een aantal Engelse en Australische vrouwen die van 1942 tot 1945 in verschillende Jappenkampen verbleven. Het idee voor dit boek kreeg ze van haar uitgeefster en vriendin Kate Parkin. Zij gaf aan dat er een verhaal was dat aan een nieuw publiek verteld moest worden. Heather verdiepte zich in de geschiedenis en het resultaat is deze indrukwekkende roman.
De cover van De vrouwen van het kamp ziet er aantrekkelijk uit. Op het eerste oog lijkt het een mooi tropisch geheel, met de grote rode zon en de palmbomen, maar schijn bedriegt. De wachttoren, het prikkeldraad en de vliegtuigen bewijzen het tegendeel. Hierdoor wordt duidelijk dat het over een oorlog gaat. De twee vrouwen zijn Nesta en Norah. Voor mij vertegenwoordigen ze in dit boek alle vrouwen die in een Jappenkamp gevangen zaten en in onzekerheid en angst leefden. Een medegevangene raadt de vrouwen aan omhoog te kijken, om zo hoop te houden en kracht te putten uit het feit dat hun geliefden naar dezelfde sterren kijken. Eindeloos ver van elkaar verwijderd, maar toch zo dichtbij in hun hart en ziel.
In 1942 valt Singapore in handen van de Japanners. Omdat de situatie steeds onveiliger wordt, besluiten veel mensen te vluchten. Ook de Engelse muzikante Norah Chambers, haar man John en hun achtjarige dochter Sally zijn hun leven niet zeker. John kan wegens ziekte nog niet reizen en ze besluiten Sally alvast mee te laten gaan met Norahs zus Barbara en haar kinderen. Na een paar dagen zijn ook John, Norah en haar andere zus Ena genoodzaakt Singapore te verlaten. Ze stappen aan boord van het koopvaardijschip Vyner Brooke. De Australische verpleegster Nesta James gaat, samen met vijfenzestig andere verpleegsters van de Australian Army Nursing Service, ook aan boord. Korte tijd later wordt het schip gebombardeerd door Japanse vliegtuigen. Een aantal mensen overleven de ramp en slagen erin een eiland te bereiken. Daar nemen de Japanners hen echter direct gevangen. Ze worden naar het beruchte interneringskamp Palembang op Sumatra gebracht en mannen en vrouwen worden van elkaar gescheiden. Het leven in het kamp is zwaar. De vrouwen worden door de Japanse soldaten mishandeld en zelfs misbruikt. De hygiëne is slecht en ze krijgen weinig voedsel, waardoor er veel ziektes heersen. Nesta en haar verpleegsters proberen de zieken zo goed mogelijk te verzorgen en veel aandacht te geven. Alle vrouwen leven voortdurend in angst en onzekerheid. Ze proberen hoop te houden door er voor elkaar te zijn en alles samen te doen. Ze voeren hun taken uit, houden kerkdiensten en zingen samen. Muzikante Norah richt een stemmenorkest op. De leden zingen betoverend mooi en de toeschouwers vergeten voor even hun zorgen en ellende. Het is een lichtpuntje in donkere dagen. Zo gaat het leven drie jaar en zeven maanden door. De vrouwen worden vier keer naar een ander kamp gebracht en de omstandigheden worden slechter. Het wordt steeds moeilijker om vol te houden. Zal Norah haar man John en dochter Sally nog terugzien? Zal Nesta ooit herenigd worden met haar familie?
‘… Norah buigt haar hoofd. Uitgeput, overspoeld door emotie, beleven zij en haar orkest hun eigen ontsnapping uit deze plek en dit moment. Langzaam keren ze terug… Of ze nu lang zullen leven of kort, iedere vrouw die erbij is zal zich de avond herinneren waarop de engelen deze verlaten plek bezochten om hun hoop te geven, en onuitsprekelijke schoonheid…’
De vrouwen van het kamp is een ontroerend verhaal. Ik wilde sommige gebeurtenissen echt even laten bezinken tijdens het lezen. Dit is te danken aan de prettig leesbare en beeldende schrijfstijl van Heather Morris. De personages zijn goed uitgewerkt, waardoor ik al snel met Norah, Nesta en de andere personages meeleefde. Ik voelde hun angst. Onvoorstelbaar wat ze moesten doorstaan in de Jappenkampen. Er werd op een barbaarse manier met hen omgegaan. Door hun samenhorigheid wisten ze echter veelal hoop te houden op een betere toekomst. Hun vermogen om zich aan te passen en door te zetten was bewonderenswaardig. Het verhaal van Norah en Nesta is tevens het verhaal van alle andere dappere en moedige vrouwen in de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn een groot voorbeeld voor ons.
De boeken van Morris zijn gebaseerd op waargebeurde verhalen. Hierbij is het belangrijk om research te doen en dat is haar zeker toevertrouwd. Voor De vrouwen van het kamp heeft ze veel informatie verzameld en contact gehad met de families van Norah en Nesta. Beide families hebben ook een persoonlijk nawoord geschreven. In haar eigen slotwoord beschrijft de auteur de levensloop van een aantal bekende personages uit het verhaal. Verder bevat het boek een lijst met namen van verpleegsters, een landkaart, twee handgeschreven partituren en een aantal foto’s. Vooral deze foto’s trokken mijn aandacht. Bijzonder om een gezicht bij de vrouwen uit het verhaal te zien. Op deze manier ging het geheel voor mij nog meer leven.
Heather Morris heeft met De vrouwen van het kamp wederom een aangrijpend boek geschreven. Meerdere malen was ik tot tranen toe geroerd. Ik vind het bijzonder dat ze aandacht heeft besteed aan een minder bekend stukje geschiedenis uit de Tweede Wereldoorlog. Het is enorm belangrijk dat deze verhalen nog altijd verteld worden. Opdat wij nooit vergeten en alle getroffen vrouwen een stem blijven geven. Daarom wil ik dit boek waarderen met vijf sterren.
Sandra
Boekencast
Genre: Oorlogsroman
Uitgeverij: HarperCollins Holland
ISBN: 9789402714357
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 384
Verschijningsdatum: februari 2024
Dit recensie-exemplaar hebben wij ontvangen van uitgeverij HarperCollins Holland in ruil voor deze eerlijke recensie.
