Shida Bazyar werd in 1988 geboren in Hermeskeil in Duitsland. Haar ouders vluchtten gedurende de Islamitische Revolutie uit Iran. Bazyar voltooide een masterstudie Literair schrijven. Ze heeft korte verhalen gepubliceerd en schreef enkele succesvolle romans die verschillende beurzen hebben opgeleverd. Shida Bazyar woont momenteel in Berlijn.
In Berlijn speelt ook haar jongste roman roman zich af. Vuur werd genomineerd voor de Deutsche Buchpreis. Deze nominatie vormde samen met het thema van het boek (racisme) de motivatie om met dit boek kennis te maken.
Het verhaal gaat over drie vriendinnen van verschillende culturele afkomst die van jongs af aan opgroeien in Berlijn. De meiden zijn samen en leven ook delen van hun leven separaat van elkaar. Naast hechte vriendschap is het vinden van een plek in de huidige maatschappij een gedeelde missie en strijd. Hani is de meest introverte van de drie, heeft een goede baan en wordt niet op waarde beloond, qua salariëring. Saya is de meest politiek actieve en maatschappelijk betrokken persoon van de drie. Kasih is de auteur van het verhaal. Ze schrijft in de ik-vorm en heeft ondanks het feit dat ze is afgestudeerd nog altijd geen succes met het solliciteren naar een baan. Haar naam komt slechts een enkele keer voor in het verhaal.
Ze doet verslag van de vele facetten uit het leven waarin racisme zijn gezicht toont. Ze doet dit op verschillende manieren: enerzijds door het verhaal zelf en daarnaast door de lezer af en toe rechtstreeks toe te spreken en te confronteren met zijn eigen overtuigingen en raciale vooroordelen. Wanneer je als lezer zelf een kleurtje hebt of wanneer je de wereld als een kleurrijke mengelmoes van mensen ervaart, word je ten onrechte aangesproken op gedrag dat je niet vertoont. De auteur gaat er derhalve vanuit dat in iedere witte mens een racist schuilt en dat zou je als discriminatie kunnen betitelen.
Wel herkenbaar zijn de vele voorbeelden die de revue passeren over racisme. Zelfs in de aanhef van deze recensie staat een voorbeeld. De auteur ontving verschillende beurzen als beloning voor haar geschreven werk. Het heeft een ‘Kijk eens hoe goed wij zorgen voor mensen met een kleurtje’- gehalte. ‘Zonder die beurzen had ze het nooit zo ver geschopt’.
Je wordt je er extra bewust van, tijdens het lezen van dit verhaal. Steden en dorpen kozen ervoor om mensen met een migratie-achtergrond bij elkaar te laten wonen. Mensen uit alle windstreken, met verschillende religies, culturen en communicerend in tientallen verschillende talen. Na verloop van tijd besloten bestuurders deze wijken te renoveren en op te pimpen. De huren stegen tot grote hoogte en de yuppies betrokken de huizen waar de zittende bewoners vaak niet de financiële mogelijkheden voor hadden. Hun tweede thuis moest noodgedwongen worden ingewisseld voor een derde thuis. Dit gebeurt niet alleen in Berlijn maar ook in Nederland. En is onwenselijk en onmenselijk.
Vuur houdt een warm pleidooi voor ander gedrag van mensen in een maatschappij die bol staat van verschillen. Als rode draad loopt een strafrechtelijk proces tegen vier Nazi sympathisanten door dit verhaal, die een aanslag op migranten hebben gepleegd.
In totaliteit staat dit boek vol met grote contrasten. Ondanks betrokkenheid bij het onderwerp en een dosis doorzettingsvermogen, was dit een zware missie om te voltooien. Kasih spreekt als verteller niet altijd de waarheid en dat is vervelend wanneer je als lezer door de auteur tot haar bent veroordeeld. Daarnaast houdt Kasih het niet bij haar eigen waarneming van alle gebeurtenissen maar kent zij ook alle gedachten, motieven en gedragingen van haar vriendinnen en kennissen, ook wanneer zij niet samen zijn. Dat is storend en vreemd tegelijk. Ook al werkt het verhaal naar een climax, het duurt allemaal wel erg lang. Het ontbreken van hoofdstukken en een lay-out die iedere regel van het boek tot het einde laat doorlopen helpen niet om het leesbaar te houden. Samen met een soort mantra aan terugkerende momenten waarop de vriendinnen samenkomen leidt een boeiend en belangrijk thema tot een af en toe slaapverwekkend geheel.
Wanneer uiteindelijk op de laatste pagina’s de apotheose komt met een aantal vlijmscherpe conclusies, wordt dit vrijwel teniet gedaan door de ontboezeming van de verteller dat niet alles eerlijk is verteld. Met een dubbel gevoel geef ik drie sterren aan Vuur.
⭐️⭐️⭐️ Zowel een droom als de realiteit, zowel water als vuur, zowel zwart als wit, zowel saai als boeiend, zowel de waarheid als de leugen, stoppen met lezen en niet kunnen stoppen, zowel racistisch als onderscheidend, afschuw en schoonheid. Een boek gevuld met tegenstellingen en contrast.
Persoonlijke songtekst:
‘My Lord
Won’t you help them to understand
that when someone takes the life of an innocent man
Well they never really Won
because all they’ve really done
is set the Soul Free where it’s supposed to be
For those we lose before their time
I pray their souls will find the light
I know that the day will surely come
When his will, His will, will be done’
(Aretha Franklin – ‘Never gonna break my faith‘)
Peter
Boekencast
Genre: roman
Uitgeverij: Nw A’dam
ISBN: 9789046829172
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 302
Verschijningsdatum: februari 2023
Hartelijke dank aan Nw A’dam (Park Uitgevers) voor het beschikbaar stellen van dit recensie-exemplaar, in ruil voor deze eerlijke recensie.
